मे २०२५ मध्ये भारतात परदेशातून थेट गुंतवणुकीत (FDI) मोठी म्हणजे तब्बल ९८ टक्क्यांनी घट झाली आहे. गेल्या वर्षी (मे २०२४) जिथे FDI सुमारे २ अब्ज डॉलर होती, तिथे यावर्षी फक्त ३५ दशलक्ष डॉलर इतकीच गुंतवणूक आली — ही माहिती थेट रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) च्या बुलेटिनमध्ये जाहीर करण्यात आली आहे. मे २०२५ एफडीआय घसरण
एवढी घट का झाली?
परदेशी गुंतवणूकदारांनी नफा परत नेला – म्हणजे त्यांनी भारतात केलेल्या गुंतवणुकीतून मिळालेला नफा पुन्हा गुंतवण्याऐवजी परत आपल्या देशात नेला.
नवीन गुंतवणुकीत घट – म्हणजे नव्या गुंतवणुका कमी झाल्या.
जागतिक अनिश्चितता – जगभरात असलेली आर्थिक अस्थिरता आणि धोरणांतील बदल यामुळे गुंतवणूकदार सावध झाले आहेत.
आकडेवारी थोडक्यात:
| घटक | मे २०२५ | मे २०२४ |
|---|---|---|
| FDI (निव्वळ) | $35 दशलक्ष | $2 अब्ज पेक्षा अधिक |
| एकूण गुंतवणूक | $7.2 अब्ज | ~11% ने जास्त होती |
| परतफेड (Repatriation) | $5 अब्ज | 24% वाढ |
| महिन्यांतील घट | एप्रिल २०२५ च्या तुलनेत 99% घट |
गुंतवणूक कुठून आली आणि कुठे गेली?
गुंतवणूक देणारे देश: सिंगापूर, मॉरिशस, UAE, अमेरिका
प्रमुख क्षेत्रे: उत्पादन (manufacturing), वित्तीय सेवा (financial services), संगणक सेवा (IT)
भारतीय कंपन्यांची बाह्य गुंतवणूक: वाहतूक, विमा, बिझनेस सेवा — विशेषतः मॉरिशस, अमेरिका आणि UAE मध्ये
याचा अर्थ काय?
ही घट थोडी चिंतेची बाब आहे, कारण थेट परकीय गुंतवणूक (FDI) ही भारतासाठी स्थिर आणि कर्जमुक्त भांडवलाचा स्रोत असते.
परदेशी गुंतवणूकदारांचा आत्मविश्वास काहीसा कमी झाल्यासारखा वाटतो.
पण तरीही, भारताकडे $६९६.७ अब्ज इतका परकीय चलन साठा आहे, जो आपल्या अर्थव्यवस्थेला मोठा आधार देतो.
RBI आणि धोरणकर्त्यांसाठी काय संदेश?
गुंतवणूकदारांना आकर्षित करण्यासाठी धोरणांमध्ये पारदर्शकता व स्थिरता आवश्यक.
कर रचना, व्याजदर, आर्थिक स्थिरता यावर ठोस काम करणे आवश्यक.
भारताची प्रतिमा एक सुरक्षित आणि अनुकूल गुंतवणूक पर्याय म्हणून टिकवणे गरजेचे.
निष्कर्ष: मे २०२५ एफडीआय घसरण
थेट परकीय गुंतवणुकीत झालेली ही तीव्र घट ही एक चेतावणी आहे. जरी परकीय चलन साठा पुरेसा असला तरी दीर्घकालीन अर्थविकासासाठी FDI महत्वाची भूमिका बजावते. म्हणूनच, सरकार आणि रिझर्व्ह बँकेने गुंतवणूकदारांचा आत्मविश्वास परत मिळवण्यासाठी आणि गुंतवणूक प्रवाह सुरळीत करण्यासाठी आवश्यक धोरणात्मक निर्णय घेणे गरजेचे आहे.
