मेसेजिंग अॅप्ससाठी अनिवार्य SIM-Linking: DoT चा नवा सायबर सुरक्षा आदेश (2025)

Published on: 01/12/2025
SIM-Linking Mandatory for Messaging Apps
Join WhatsApp
Join Now
Join Telegram
Join Now

SIM-Linking Mandatory for Messaging Apps :

नवीन नियम: मेसेजिंग अॅप्ससाठी सिम-लिंकिंग अनिवार्य

  • जारीकर्ता: दूरसंचार विभाग (DoT)
  • घोषणा: २९ नोव्हेंबर २०२५
  • लागू: सर्व मेसेजिंग अॅप्स – व्हॉट्सअॅप, टेलिग्राम, अराताई इ.

📌 नवीन नियमांचे मुख्य मुद्दे

  • सतत सिम-बाइंडिंग अनिवार्य: अॅप फक्त डिव्हाइसवरील सक्रिय सिमशी जोडल्यासच चालू राहील.
  • वेब सत्र निर्बंध:
    • वेब आवृत्त्या दर 6 तासांनी ऑटो-लॉगआउट
    • पुन्हा लॉगइन फक्त सक्रिय सिमशी लिंक असलेल्या QR कोड स्कॅनिंगद्वारे
  • अंमलबजावणीची अंतिम मुदत: 90 दिवस
  • अनुपालन अहवाल सादर करणे: 120 दिवस

📌 नियम लागू करण्यामागचे कारण

  • काही प्लॅटफॉर्म सिम काढल्यावरही सेवा सुरू ठेवतात, ज्यामुळे:
    • परदेशातून भारतीय नंबरचा फसवा वापर
    • Account Hijacking, Verification Bypass, Identity Spoofing
  • त्यामुळे सायबर फसवणूक, घोटाळे, राष्ट्रीय सायबर सुरक्षा धोक्यात

📌 कायदेशीर आधार

  • दूरसंचार कायदा, 2023
  • दूरसंचार सायबर सुरक्षा नियम, 2024 (सुधारित)
  • दूरसंचार सायबर सुरक्षा सुधारणा नियम, 2025

📌 पालन न केल्यास दंड

  • संबंधित कायद्यांनुसार कायदेशीर कारवाई, दंड, किंवा सेवा निलंबन

📌 प्लॅटफॉर्मवर परिणाम

  • रिअल-टाइम सिम प्रमाणीकरण तंत्रज्ञान विकसित करणे आवश्यक
  • वेब/डेस्कटॉप अॅप्ससाठी सुरक्षित सत्र नियंत्रण लागू करणे
  • सुरक्षा ऑडिट + अनुपालन डेटा अनिवार्य

📌 वापरकर्त्यांवर परिणाम

  • मूळ सक्रिय सिमशिवाय अॅप वापरता येणार नाही
  • वेब आवृत्ती 6 तासांनी लॉग आउट
  • क्रॉस-डिव्हाइस वापरात काही मर्यादा, परंतु फसवणूक धोका कमी

📌 व्यापक संदर्भ

  • भारताच्या डिजिटल ओळख प्रणालीचे संरक्षण करण्याचा प्रयत्न
  • क्लोन अॅप्स, फेक नंबर, ओळख चोरी यांना रोखण्यासाठी महत्त्वाचे पाऊल
  • जागतिक Best Practices: Identity-Linkage + Session Control

📌 अत्यंत महत्त्वाचे UPSC पॉईंट्स : SIM-Linking Mandatory for Messaging Apps

  • सिम-बाइंडिंग अनिवार्य करणारा पहिला देशांपैकी भारत
  • टेलिकॉम आयडेंटिफायर दुरुपयोग रोखणे हा प्रमुख उद्देश
  • सतत सिम-लिंकिंग + QR-आधारित लॉगिन = मुख्य तांत्रिक अट

Leave a Comment