शाश्वत शक्ती 1404 नौदल सराव जून २०२५ मध्ये इस्रायलसोबत झालेल्या संघर्षानंतर इराणने आपली लष्करी ताकद दाखवण्यासाठी आणि समुद्री सामर्थ्याची चाचणी घेण्यासाठी पहिला मोठा नौदल सराव केला. या सरावाला “शाश्वत शक्ती १४०४ (Sustainable Power 1404)” असे नाव देण्यात आले होते. तो दोन दिवस चालला आणि ओमानच्या आखातात व उत्तर हिंद महासागरात पार पडला.
या सरावात इराणी युद्धनौकांनी समुद्रातील लक्ष्यांवर नासिर आणि कादिर प्रकारची क्रूझ क्षेपणास्त्रे प्रक्षेपित केली. या क्षेपणास्त्र प्रक्षेपणाने इराणची लांब पल्ल्याची हल्ला क्षमता आणि अचूक लक्ष्य साधण्याची ताकद अधोरेखित झाली.
सराव का महत्त्वाचा होता?
हा सराव त्या १२ दिवसांच्या युद्धानंतर झाला ज्यामध्ये इस्रायलने इराणच्या अणुस्थळांवर आणि हवाई संरक्षण प्रणालींवर हल्ला केला होता. प्रत्युत्तरादाखल इराणने इस्रायलमधील शहरांवर क्षेपणास्त्र हल्ले केले आणि कतारमधील अमेरिकन तळाला लक्ष्य करण्याचा प्रयत्न केला.
म्हणून या नौदल सरावाचा मुख्य हेतू होता –
इस्रायल व अमेरिका यांना प्रतिबंधाचा संदेश देणे,
अलीकडच्या संघर्षांनंतरही इराणची लष्करी तयारी कायम असल्याचे दाखवणे,
आणि प्रादेशिक सागरी मार्गांवर आपला प्रभाव टिकवून ठेवणे.
सरावाची उद्दिष्टे
नौदलातील लढाईची तयारी तपासणे.
विविध युद्धनौका, क्षेपणास्त्र प्रणाली, हवाई युनिट्स आणि इलेक्ट्रॉनिक युद्ध तुकड्यांचा समन्वय साधणे.
मोठ्या प्रमाणावर सराव करून मनोबल वाढवणे आणि भविष्यातील आक्रमकतेला रोखणे.
यामध्ये IRIS Sabalan (फ्रिगेट) आणि IRIS Ganaveh (जहाज) या नौकांनी प्रत्यक्ष क्षेपणास्त्र प्रक्षेपण केले.
भूराजकीय परिणाम : शाश्वत शक्ती 1404 नौदल सराव
हा सराव इस्रायलने इराणी अणुस्थळांवर हल्ल्यांचे अनुकरण करून केलेल्या लष्करी सरावांना थेट प्रतिसाद मानला जातो.
तो इराणच्या “आम्ही तयार आहोत” या संदेशाचे प्रतीक आहे.
ओमानचा आखात आणि हिंदी महासागर हे जागतिक स्तरावर महत्त्वाचे समुद्री मार्ग आहेत; इराणने त्याठिकाणी सराव करून आपल्या प्रभावाचे प्रदर्शन केले.
या सरावामुळे शेजारील देशांना स्वतःच्या नौदल तयारीकडे पुन्हा लक्ष द्यावे लागेल.
शाश्वत शक्ती १४०४ हा इराणचा फक्त नौदल सराव नव्हता, तर एक धोरणात्मक संदेश होता – की अलीकडील संघर्षानंतरही इराण आपली लष्करी क्षमता टिकवून आहे आणि आवश्यकतेनुसार प्रत्युत्तर देण्यास सज्ज आहे.
