प्रसिद्ध ब्रिटिश-भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ, लेखक आणि हाऊस ऑफ लॉर्ड्समधील सदस्य लॉर्ड मेघनाद देसाई यांचे ८५ व्या वर्षी निधन झाले. १९४० ते २०२५ या कालावधीत त्यांनी अर्थशास्त्र, साहित्य, सार्वजनिक सेवा आणि भारत-ब्रिटन संबंधांमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. प्रसिद्ध ब्रिटिश-भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ
शैक्षणिक आणि बौद्धिक प्रवास
जन्म: १९४०, वडोदरा (भारत)
पीएच.डी.: पेनसिल्व्हेनिया विद्यापीठ, १९६३
कार्य: लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स (LSE) येथे दीर्घकाळ अध्यापन व संशोधन
दर्जा: प्रोफेसर एमेरिटस, जागतिक अर्थविषयक चर्चांमध्ये सक्रिय सहभाग
देसाई हे एक विद्वान मार्गदर्शक, कठोर विचारशैलीचे अभ्यासक आणि दर्जेदार शैक्षणिक परंपरेचे प्रतिनिधी होते.
राजकीय कारकीर्द आणि सार्वजनिक भूमिका
१९९१: लेबर पार्टीकडून हाऊस ऑफ लॉर्ड्समध्ये समवयस्क म्हणून नामांकन
२०२०: लेबर पार्टीला सोडले, क्रॉसबेंच समवयस्क म्हणून कार्यरत
त्यांनी अनेकदा विवेकाधिष्ठित भूमिका घेतल्या व जात, धर्म आणि राजकारण यावर स्वतंत्र मत मांडले.
भारत-युके संबंध दृढ करण्यासाठी ते कायम प्रयत्नशील होते.
साहित्यिक योगदान
मेघनाद देसाई हे एक विपुल लेखक होते.
त्यांनी अर्थशास्त्र, राजकारण, चित्रपट आणि संस्कृती यावरील 20 पेक्षा अधिक पुस्तके लिहिली.
काही प्रसिद्ध पुस्तके:
“The Poverty of Political Economy” (2022): जागतिक आर्थिक रचनेवर कठोर टीका
“Nehru’s Hero: Dilip Kumar in the Life of India” (2004): भारतीय चित्रपट आणि राजकारण यांचा संगम दर्शवणारे पुस्तक
गांधी स्मारकासाठी योगदान
Gandhi Statue Memorial Trust चे संस्थापक
लंडनच्या पार्लमेंट स्क्वेअर येथे गांधीजींचा पुतळा उभारण्यामागे देसाई यांचे नेतृत्व
२०१५: ब्रिटनचे पंतप्रधान डेव्हिड कॅमेरॉन यांच्या हस्ते उद्घाटन
सन्मान आणि गौरव
२००८: भारत सरकारकडून पद्मभूषण सन्मान
भारतीय वंशाचे सर्वात प्रभावशाली ब्रिटिश नागरिकांपैकी एक
भारत व युके यांच्यातील सांस्कृतिक, बौद्धिक आणि धोरणात्मक संबंध अधिक दृढ करणारे व्यक्तिमत्त्व
निष्कर्ष — प्रसिद्ध ब्रिटिश-भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ
लॉर्ड मेघनाद देसाई यांचे निधन म्हणजे एक स्वतंत्र विचारांचा स्तंभ हरपल्यासारखे आहे. त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य विचार, वाद, शैक्षणिक समर्पण आणि दोन्ही देशांमधील मैत्रीला वाहून दिले.
त्यांचा वारसा शतकानुशतके विचारवंत, अभ्यासक आणि धोरणकर्त्यांना प्रेरणा देत राहील.
