उद्घाटन व आयोजक : इंडिया मेरीटाईम वीक 2025 – मुंबई
उद्घाटनकर्ता: केंद्रीय गृह व सहकार मंत्री अमित शहा
स्थळ: मुंबई
कार्यक्रम: इंडिया मेरीटाईम वीक 2025
थीम: “एकत्रित महासागर, एक सागरी दृष्टी” (One Ocean, One Maritime Vision)
मुख्य उद्दिष्टे व दृष्टिकोन
भारताच्या सुरक्षितता, स्थिरता व स्वावलंबनावर आधारित सागरी दृष्टिकोन यावर भर.
भारताला सागरी शक्ती (Maritime Power) म्हणून विकसित करण्याचे ध्येय.
२०४७ पर्यंत “विकसित भारत” दृष्टिकोनाशी सुसंगत.
भारताचे सागरी सामर्थ्य
किनारपट्टी लांबी: ~७,५०० किमी
किनारी राज्ये व केंद्रशासित प्रदेश: १३
विशेष आर्थिक क्षेत्र (EEZ): २३.७ लाख चौरस किमी
धोरणात्मक स्थान: इंडो-पॅसिफिक व ग्लोबल साउथ दरम्यान पूल (Bridge) म्हणून.
महत्त्वपूर्ण घोषणा व सहभाग
८५ देश, ५००+ प्रदर्शक, ४० मंच सहभागी.
सर्वानंद सोनोवाल (बंदरे, जहाजबांधणी व जलमार्ग मंत्री) — कार्यक्रम जगातील प्रमुख सागरी मेळाव्यांपैकी एक असल्याचे नमूद.
देवेंद्र फडणवीस (मुख्यमंत्री, महाराष्ट्र):
वाढवन बंदर (Vadhavan Port) भारतातील सर्वात मोठे बंदर होणार.
जगातील टॉप 10 बंदरांमध्ये समावेश होण्याचे उद्दिष्ट.
धोरणात्मक महत्त्वाचे पैलू
पायाभूत सुविधा विस्तार:
वाढवन बंदर विकास → जागतिक कनेक्टिव्हिटी वाढविणे.
जहाजबांधणी व दुरुस्ती परिसंस्था:
प्रमुख राज्ये: गोवा, ओडिशा, गुजरात.
जहाजबांधणी कॉरिडॉर → गुंतवणुकीचे केंद्र.
नील अर्थव्यवस्था (Blue Economy):
सागरी व्यापार, लॉजिस्टिक्स, कनेक्टिव्हिटी वर भर.
तंत्रज्ञान व शाश्वतता:
बंदरांचे आधुनिकीकरण, डिजिटायझेशन, आणि शाश्वत सागरी ऑपरेशन्स.
संभाव्य UPSC प्रश्न दिशा : इंडिया मेरीटाईम वीक 2025 – मुंबई
इंडिया मेरीटाईम वीक 2025 कुठे आयोजित करण्यात आला?
वाढवन बंदर कोणत्या राज्यात आहे?
भारताचे EEZ क्षेत्र किती आहे?
इंडिया मेरीटाईम वीक 2025 ची थीम काय होती?
भारताच्या सागरी धोरणाचे तीन स्तंभ कोणते?
→ सुरक्षितता, स्थिरता, स्वावलंबन