ऑगस्ट २०२५ मध्ये भारताची रशियन तेल आयात मोठ्या प्रमाणावर वाढून दररोज २ दशलक्ष बॅरल (२० लाख बॅरल) झाली आहे. हे प्रमाण भारताच्या एकूण कच्च्या तेलाच्या आयातीपैकी सुमारे ३८% इतके आहे. जुलै २०२५ मध्ये हे प्रमाण १.६ दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन होते.
या वाढीमुळे इराक आणि सौदी अरेबियासारख्या पारंपारिक पश्चिम आशियाई पुरवठादारांवरील भारताचे अवलंबित्व तुलनेने कमी झाले आहे. Russia crude oil import India August 2025
भारताची एकूण कच्च्या तेलाची आयात (ऑगस्ट २०२५ – पहिला पंधरवडा)
एकूण आयात: ५.२ दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन
रशिया: २.० दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन (३८%)
इराक: ७३०,००० बॅरल प्रतिदिन (जुलैतील ९०७,००० वरून घट)
सौदी अरेबिया: ५२६,००० बॅरल प्रतिदिन (जुलैतील ७००,००० वरून घट)
भारत रशियन तेलाकडे का वळत आहे?
आर्थिक कारणे
रशियन कच्च्या तेलावर आकर्षक सवलत मिळते.
स्वस्त दरामुळे देशांतर्गत इंधनाच्या किंमती स्थिर ठेवता येतात → महागाई नियंत्रणास मदत होते.
धोरणात्मक कारणे
विविध पुरवठादारांकडून आयात करून ऊर्जा सुरक्षेला बळकटी मिळते.
इराक व सौदीवरील अतिरेकी अवलंबित्व कमी होते.
भू-राजकीय पार्श्वभूमी
पाश्चात्य देशांकडून रशियन तेल खरेदी कमी करण्यासाठी दबाव असला तरी भारताचा ठाम दावा आहे की, खरेदी ही पूर्णपणे राष्ट्रीय हित आणि ऊर्जा सुरक्षेच्या गरजा लक्षात घेऊन केली जाते.
रशियाशी दीर्घकालीन करार आणि प्राधान्य दरामुळे आयात सोयीस्कर ठरते.
व्यापक परिणाम : Russia crude oil import India August 2025
रशियासाठी – भारत हा निर्बंधांच्या काळात स्थिर व मोठा बाजारपेठ पुरवतो.
ओपेक देशांसाठी – भारताकडून खरेदी घटल्याने रशिया व पश्चिम आशियाई पुरवठादारांमध्ये स्पर्धा तीव्र झाली आहे.
भारतासाठी –
ऊर्जा खर्चात बचत व महागाई नियंत्रण.
पण रशियावर अवलंबित्व वाढल्यास राजनैतिक व परराष्ट्र धोके संभवतात.
थोडक्यात सांगायचे झाले तर, भारताचा ऊर्जा धोरणात्मक कल सध्या रशियन तेलाकडे अधिक झुकलेला आहे. हे भारतासाठी आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर असले तरी भू-राजकीय पातळीवर काही जोखमी देखील घेऊन येते.
