भारतीय नौदलाची अत्याधुनिक स्टेल्थ फ्रिगेट – आयएनएस तमाल ने ६ ते ९ ऑगस्ट २०२५ दरम्यान मोरोक्कोतील कॅसाब्लांका बंदराला तीन दिवसांची यशस्वी भेट दिली. हा दौरा जहाजाच्या रशियातील दाखल्यानंतर भारतात परतण्याच्या प्रवासाचा एक महत्त्वाचा टप्पा ठरला. या भेटीतून भारत आणि मोरोक्को यांच्यातील नौदल सहकार्य, सांस्कृतिक देवाणघेवाण आणि धोरणात्मक भागीदारी आणखी मजबूत झाली. INS तमाल कॅसाब्लांका भेट
गेल्या दोन वर्षांत कॅसाब्लांका येथे भारतीय नौदलाची ही तिसरी भेट असून, यामुळे भारत-मोरोक्को संरक्षण संबंधांचे वाढते महत्त्व स्पष्ट होते.
मुख्य उपक्रम
मोरोक्कन नौदल अधिकाऱ्यांसोबत द्विपक्षीय चर्चा
क्रॉस-डेक भेटी – ऑपरेशनल अनुभव व पद्धतींची देवाणघेवाण
नौदल कर्मचाऱ्यांमधील क्रीडा सामने
भारताच्या सांस्कृतिक वारशावर आधारित योग सत्र
सांस्कृतिक कार्यक्रम – मैत्री आणि परस्पर आदर वृद्धी
उच्च-स्तरीय संवाद
भेटीदरम्यान जहाजाच्या कमांड टीमने खालील प्रमुख मोरोक्कन लष्करी अधिकाऱ्यांशी संवाद साधला –
कॅप्टन रचिद सदराझी – पहिला नौदल तळ, कमांडर
कॅप्टन-मेजर हसन अकोली – सेंट्रल मेरीटाईम सेक्टर, कमांडर
ब्रिगेडियर जनरल जमाल काझतूफ – कॅसाब्लांका क्षेत्रातील शस्त्र कमांडर
रिअर अ‍ॅडमिरल मोहम्मद ताहिन – रॉयल मोरोक्कन नेव्ही, इन्स्पेक्टर
तसेच मोरोक्कोमधील भारतीय राजदूत श्री. संजय राणा यांनी आयएनएस तमालला भेट देऊन संरक्षण सहकार्य वाढविण्याबाबत चर्चा केली.
संयुक्त नौदल सराव (PASSEX)
बंदर भेटीनंतर आयएनएस तमालने रॉयल मोरोक्कन नेव्हीच्या मोहम्मद सहावा या जहाजासोबत समुद्रात संयुक्त सराव केला.
या सरावाचा उद्देश –
इंटरऑपरेबिलिटी वाढवणे
कम्युनिकेशन प्रक्रिया सुधारणे
समन्वित युक्त्यांचा सराव करणे
धोरणात्मक महत्त्व : INS तमाल कॅसाब्लांका भेट
हा दौरा भारताच्या उत्तर आफ्रिकेतील सागरी कूटनीती मजबूत करण्याचा भाग आहे.
दोन्ही देशांना सागरी सुरक्षा आव्हानांवर चर्चा करण्याची आणि नवीन सहकार्य क्षेत्रे शोधण्याची संधी मिळाली.
परतीच्या प्रवासात आयएनएस तमाल इतर अनेक युरोपीय आणि आशियाई बंदरांना भेट देणार आहे, ज्यामुळे भारताचा नौदल विस्तार आणि आंतरराष्ट्रीय सहकार्य वृद्धिंगत होईल.
