CISF ने पहिले पूर्णपणे महिला कमांडो युनिट सुरू केले

CISF First Women Commando Unit केंद्रीय औद्योगिक सुरक्षा दलाने (CISF) 2025 मध्ये देशातील पहिले पूर्णपणे महिला कमांडो युनिट सुरू केले आहे. या उपक्रमाचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे आघाडीच्या सुरक्षा जबाबदाऱ्यांमध्ये महिलांचा सहभाग वाढवणे आणि लिंग समानतेला चालना देणे.

 प्रशिक्षण केंद्र आणि कार्यक्रम

• या महिला कमांडोंचे प्रशिक्षण मध्य प्रदेशातील बरवाहा प्रादेशिक प्रशिक्षण केंद्रात दिले जात आहे.

• पहिल्या तुकडीत ३० महिला कर्मचाऱ्यांनी नोंदणी केली आहे.

• त्यांना ८ आठवड्यांचा प्रगत अभ्यासक्रम दिला जात असून यात –

  • शारीरिक तंदुरुस्ती

  • शस्त्र हाताळणी

  • लाईव्ह-फायर ड्रिल

  • रॅपलिंग

  • सर्व्हायव्हल तंत्रे

  • जंगल प्रशिक्षण

  • तसेच ४८ तासांचा विशेष मॉड्यूल – टीमवर्क आणि संकटात निर्णय क्षमता तपासण्यासाठी

• पहिल्या तुकडीनंतर १०० महिलांचा दुसरा गट अशाच प्रकारचे प्रशिक्षण घेणार आहे.

भूमिका आणि तैनाती

प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यावर महिला कमांडोंना –

• क्विक रिअॅक्शन टीम्स (QRT)

• स्पेशल टास्क फोर्सेस (STF)
  मध्ये सामील करण्यात येईल.

त्यांची तैनाती –

• नागरी विमानतळे

• मेट्रो व्यवस्था

• संवेदनशील सरकारी व खाजगी क्षेत्रातील सुरक्षा केंद्रे
  येथे केली जाणार आहे.
  त्यांच्या जबाबदाऱ्यांमध्ये दहशतवादविरोधी कारवाया, विशेष सुरक्षा ऑपरेशन्स आणि धमक्यांना जलद प्रतिसाद यांचा समावेश असेल.

 CISF मध्ये महिलांचे प्रतिनिधित्व

• सध्या CISF मध्ये सुमारे ८% म्हणजे १२,४९१ महिला कर्मचारी कार्यरत आहेत.

• सरकारने १०% महिला प्रतिनिधित्वाचे लक्ष्य २०२६ पर्यंत पूर्ण करण्यासाठी आणखी २,४०० महिला भरती करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

• हे सर्व-महिला कमांडो युनिट केवळ प्रतीकात्मक नसून महिलांना मुख्य ऑपरेशनल भूमिकेत संधी देणारे महत्त्वाचे पाऊल मानले जात आहे.

 महत्त्व आणि भविष्य : CISF First Women Commando Unit

• CISF हे भारतातील पहिले केंद्रीय सशस्त्र पोलिस दल आहे ज्याने समर्पित सर्व-महिला कमांडो शाखा स्थापन केली.

• या उपक्रमामुळे महिलांना आघाडीच्या सुरक्षा जबाबदाऱ्यांमध्ये अधिक संधी मिळतील.

• नियमितपणे अशा महिला कमांडो प्रशिक्षण कार्यक्रमांचा समावेश करण्यात येईल, ज्यामुळे महिलांच्या सहभागात सातत्याने वाढ होईल.

• हे पाऊल म्हणजे लिंग समानता आणि उच्च-स्तरीय ऑपरेशनल क्षमतेसाठी सरकारच्या दृढ वचनबद्धतेचे प्रतीक आहे.

 थोडक्यात : CISF चे हे पाऊल भारताच्या सुरक्षा दलांमध्ये महिलांचा सक्रीय सहभाग आणि नेतृत्व वाढवण्याकडे एक मोठे पाऊल मानले जात आहे.