53rd Chief Justice of India (CJI) – Designate
मूलभूत माहिती :
नाव: न्यायमूर्ती सूर्यकांत (Justice Surya Kant)
जन्म: १० फेब्रुवारी १९६२
जन्मस्थान: हिसार जिल्हा, हरियाणा
शैक्षणिक पार्श्वभूमी:
B.A. (First Class First) – Government P.G. College, हिसार (1981)
LL.B. (1984) – Maharishi Dayanand University, रोहतक
व्यावसायिक प्रवास
वकिलीची सुरुवात: १९८४ मध्ये हिसार जिल्हा न्यायालयात
पंजाब व हरियाणा उच्च न्यायालयात प्रवेश: १९८५, चंदीगढ
सुप्रीम कोर्टात नियुक्ती: २४ मे २०१९ रोजी Judge, Supreme Court of India म्हणून
निवृत्ती व संभाव्य पदोन्नती
निवृत्ती दिनांक: ९ फेब्रुवारी २०२७ (सुप्रीम कोर्ट न्यायाधीशांसाठी निवृत्तीचे वय ६५ वर्षे)
संभाव्य पद: 53rd Chief Justice of India (CJI)
अपेक्षित/प्रस्तावित: २३ नोव्हेंबर २०२५ रोजी न्यायमूर्ती भूषण आर. गवई यांच्या निवृत्तीनंतर
अधिकृत घोषणा: अद्याप अपेक्षित (not yet officially confirmed)
इतर वैशिष्ट्ये
न्यायमूर्ती सूर्यकांत हरियाणातून येणारे संभाव्य पहिले CJI असू शकतात. (अद्याप पुष्टी आवश्यक)
त्यांनी संवैधानिक व अधिकार-आधारित खटल्यांमध्ये महत्त्वपूर्ण निर्णय दिले आहेत.
सुप्रीम कोर्टातील वरिष्ठतेच्या निकषानुसार ते पुढील क्रमांकाचे न्यायाधीश आहेत.
UPSC साठी महत्त्वाचे मुद्दे
CJI नियुक्तीचे तत्त्व: Seniority principle नुसार सर्वात वरिष्ठ न्यायाधीशाची शिफारस केली जाते.
CJI कार्यकाळ: निवृत्तीपर्यंत, सामान्यतः काही महिन्यांचा अल्प कालावधीही असू शकतो.
CJI नियुक्ती अधिकार: President of India यांच्या हस्ते, Collegium recommendation वर आधारित.
सारांश : 53rd Chief Justice of India (CJI) – Designate
न्यायमूर्ती सूर्यकांत, जन्म १० फेब्रुवारी १९६२ (हिसार, हरियाणा), २४ मे २०१९ पासून सुप्रीम कोर्ट न्यायाधीश असून, वरिष्ठतेनुसार भारताचे ५३वे सरन्यायाधीश (CJI) म्हणून अपेक्षित नियुक्ती असलेले आहेत; त्यांची निवृत्ती ९ फेब्रुवारी २०२७ रोजी आहे.
