भीमराव रामजी आंबेडकर यांच्या पुण्यतिथीला ६ डिसेंबरला महापरिनिर्वाण दिवस म्हणतात. दरवर्षी या दिवशी लाखो लोक मुंबईतील भीमराव आंबेडकरांच्या समाधीला भेट देतात, ज्याला चैत्यभूमी म्हणतात.
महापरिनिर्वाण म्हणजे काय?
महापरिनिर्वाण हे बौद्ध धर्माचे प्रमुख उद्दिष्ट आहे. याचा अर्थ “मृत्यूनंतरचे निर्वाण”. परिनिर्वाण हे पालीमध्ये परिनिर्वाण असे लिहिले आहे. पाली भाषा ही भारतीय उपखंडातील मूळ भाषा आहे. “महापरिनिर्वाण सुत्त” या बौद्ध ग्रंथात भगवान बुद्धांचा वयाच्या ८० व्या वर्षी झालेला मृत्यू हा मूळ महापरिनिर्वाण मानला गेला आहे.
आंबेडकरांची पुण्यतिथी महापरिनिर्वाण दिन का साजरी केली जाते?
भीमराव आंबेडकर “बुद्ध आणि त्यांचा धम्म” पूर्ण केल्यानंतर काही दिवसातच मरण पावले. तसेच, वर्षानुवर्षे एकत्र धर्माचा अभ्यास केल्यानंतर त्यांनी बौद्ध धर्म स्वीकारला. त्यांनी 14 ऑक्टोबर 1956 रोजी नागपुरात पाच लाख समर्थकांसह बौद्ध धर्म स्वीकारला. हे समर्थक भीमराव आंबेडकरांना आपला बौद्ध नेता मानत होते. याशिवाय, अस्पृश्यता निर्मूलनासाठी दिलेल्या योगदानाबद्दल त्यांना बौद्ध धर्मगुरू मानले गेले. त्यामुळे आंबेडकरांची पुण्यतिथी हा महापरिनिर्वाण दिवस म्हणून ओळखला जातो.
भीमराव आंबेडकर
आंबेडकरांना भारतीय राज्यघटनेचे जनक म्हटले जाते. ते स्वतंत्र भारताचे पहिले कायदा आणि न्याय मंत्री होते आणि त्यांना भारतीय राज्यघटनेचे मुख्य शिल्पकार मानले जाते. ते भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ, न्यायशास्त्रज्ञ, समाजसुधारक आणि राजकारणी होते. त्यांनी अनेक दलित बौद्ध चळवळींना प्रेरणा दिली आणि अस्पृश्यांसाठीच्या सामाजिक भेदभावाविरुद्ध लढा दिला. 1990 मध्ये, त्यांना भारताचा सर्वोच्च नागरी सन्मान, भारतरत्न प्रदान करण्यात आला.
