दरवर्षी 5 डिसेंबर हा दिवस जागतिक मृदा दिन म्हणून साजरा केला जातो, हा दिवस अन्न आणि कृषी संघटनेतर्फे साजरा केला जातो.
संयुक्त राष्ट्रांच्या मते, जगातील एकूण मातीपैकी एक तृतीयांश मातीची झीज झाली आहे. माती प्रदूषण हा देखील मातीच्या गुणवत्तेवर परिणाम करणारा एक प्रमुख घटक आहे. मातीच्या प्रदूषणाचा अन्न, पाणी आणि हवेवरही वाईट परिणाम होतो, त्याचा थेट परिणाम आरोग्यावर होतो. माती प्रदूषणाचे मुख्य कारण म्हणजे औद्योगिक प्रदूषण आणि खराब माती व्यवस्थापन.
इतिहास
इंटरनॅशनल युनियन ऑफ सॉईल सायन्सने ५ डिसेंबर रोजी जागतिक मृदा दिवस साजरा करण्याची शिफारस केली होती. थायलंडच्या नेतृत्वाखाली, FAO ने जागतिक मृदा दिनाच्या औपचारिक स्थापनेला पाठिंबा दिला. ग्लोबल सॉईल पार्टनरशिप अंतर्गत हा दिवस साजरा करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. पहिला जागतिक मृदा दिवस 2014 मध्ये साजरा करण्यात आला.
5 डिसेंबर का निवडला?
हा दिवस थायलंडचे दिवंगत राजा भूमिबोल अदुल्यादेज यांच्या वाढदिवसासोबत येतो. ते या उपक्रमाचे प्रमुख समर्थक होते.
भारतातील मृदा संवर्धन
भारत प्रादेशिक मृदा संवर्धन कार्यक्रमांवर भर देत आहे. उदाहरणार्थ, सोहरा पठारातील जमिनीतील आर्द्रता वाढवण्यासाठी चेरापुंजी पर्यावरणीय प्रकल्प सुरू करण्यात आला आहे.
तथापि, राष्ट्रीय कृषी विज्ञान योजना, जी संपूर्ण भारतातील मातीच्या गुणवत्तेवर लक्ष केंद्रित करते, जी देशातील कृषी प्रणाली आहे. तसेच देशात मृदा आरोग्य कार्ड योजना सुरू करण्यात आली आहे.
अन्न आणि कृषी संघटना (FAO)
ही संयुक्त राष्ट्रसंघाची संस्था आहे, ती संयुक्त राष्ट्रांच्या आर्थिक आणि सामाजिक परिषदेच्या अंतर्गत काम करते. याची स्थापना 16 ऑक्टोबर 1945 रोजी झाली. याचे मुख्यालय रोम, इटली येथे आहे. सध्या त्याचे एकूण १९४ सदस्य आहेत.
